Zasady procesu dyplomowania

Szczegółowe zasady procesu dyplomowania na kierunku Kognitywistyka

Szczegółowe zasady procesu dyplomowania na kierunkach kognitywistyka (studia I
stopnia) i Cognitive Science (studia II stopnia)
§ 1
Zasady wyboru opiekuna pracy dyplomowej
1. Osoba studiująca dokonuje wyboru osoby kierującej pracą dyplomową (zwaną także
promotorem) z grona nauczycieli akademickich uprawnionych do kierowania pracami
zgodnie z zasadami określonymi w § 24 ust. 1 i 2 Regulaminu Studiów na UW (Uchwała nr
441 Senatu UW z dnia 19 czerwca 2019 r.). 
2. Rada Dydaktyczna na wniosek osoby studiującej może upoważnić do współkierowania
pracą dyplomową specjalistę spoza Uniwersytetu Warszawskiego (zwanego także
promotorem pomocniczym). W takim wypadku Rada Dydaktyczna powołuje jednocześnie
uprawnionego nauczyciela akademickiego Uniwersytetu Warszawskiego na kierującego
pracą dyplomową (zwanego także promotorem głównym).
§ 2
Zasady wyboru tematu pracy dyplomowej
1. Temat pracy dyplomowej ustala osoba studiująca w porozumieniu z kierującym pracą
dyplomową.
2. Temat pracy dyplomowej musi być zgodny z profilem studiów, poziomem kształcenia oraz
dyscypliną lub dyscyplinami, do których kierunek studiów jest przyporządkowany.
3. Osoby kierujące pracami dyplomowymi, zgłaszane tematy prac dyplomowych oraz
deklarowane obszary badawcze, w które wpisuje się dany temat, podlegają zatwierdzeniu
przez Radę Dydaktyczną, i muszą zostać zgłoszone do Rady nie później niż do ostatniego
dnia zajęć dydaktycznych przedostatniego semestru w przypadku studiów pierwszego stopnia
i nie później niż do ostatniego dnia zajęć dydaktycznych drugiego semestru w przypadku
studiów magisterskich.

4. Rada Dydaktyczna oceniając zgłoszenia bierze pod uwagę kryteria z ust. 2 oraz zgodność
kompetencji promotora ze zgłaszanym tematem. 
5. Do oceny zgłoszeń opisanej w ust. 4 Rada Dydaktyczna może powołać Komisję.
6. Zmiana tematu pracy dyplomowej następuje na podstawie wniosku złożonego przez osobę
studiującą i zaopiniowanego przez osobę kierującą pracą. Zmiana tematu każdorazowo
wymaga akceptacji Rady Dydaktycznej.
7. W uzasadnionych przypadkach możliwa jest zmiana osoby kierującej pracą. Wniosek o
zmianę kierującego zatwierdza Rada Dydaktyczna.
8. Przygotowanie pracy dyplomowej przez dwie osoby studiujące
1) Przygotowanie pracy dyplomowej przez dwie osoby jest możliwe pod warunkiem
zgody Rady Dydaktycznej na pisemny wniosek osoby kierującej pracą.
a) We wniosku kierujący pracą uzasadnia, dlaczego praca nie może być
napisana przez jedną osobę oraz wymienia korzyści naukowe i dydaktyczne
przygotowania tej pracy przez więcej niż jedną osobę.
b) We wniosku kierujący pracą przedstawia proponowany podział zadań
autorów/ek. Jednocześnie podział pracy włożonej w przygotowanie pracy
dyplomowej autorów/tek powinien być możliwie zbliżony.
c) wniosek powinien być przedłożony Radzie Dydaktycznej do końca grudnia
ostatniego roku akademickiego studiów (dla studiów licencjackich) lub do
końca maja przedostatniego roku studiów (dla studiów magisterskich)
2) W przypadku przygotowania pracy dyplomowej przez dwie osoby:
a) praca dyplomowa powinna przekraczać wymagania zwykle stawiane
pracom dyplomowym pisanym przez jedną osobę (w szczególności powinna
być obszerniejsza lub powinna obejmować szerokozakresowe badania)
b) każdy/a z autorów/ek pracy powinien/na wykazać się umiejętnościami
wymienionymi w § 3 ust. 1 pkt 3 niniejszego dokumentu (w przypadku pracy
licencjackiej) lub umiejętnościami potrzebnymi do przygotowania części
pracy wymienionych w § 3 ust. 2 pkt 3-5 (w przypadku pracy magisterskiej).
3) We wstępie do pracy autorzy/autorki precyzyjnie opisują swój wkład pracy w jej
powstanie.
4) Autorzy/rki pracy otrzymują osobne oceny z pracy dyplomowej oraz zdają osobne
egzaminy dyplomowe.

§ 3
Wymagania merytoryczne wobec pracy dyplomowej

1. Zasady dotyczące pracy licencjackiej
1) Praca licencjacka świadczy o przygotowaniu studenta do prowadzenia badań
naukowych.
2) Praca licencjacka powinna mieć charakter przeglądowo-badawczy – powinna
polegać na formułowaniu i weryfikowaniu przez studenta hipotez lub tez badawczych
z wykorzystaniem obserwacji, analiz materiałów źródłowych, badań teoretycznych
lub empirycznych.
3) Praca licencjacka musi spełniać określone kryteria formalne i merytoryczne. Osoba
studiująca powinna wykazać się umiejętnością gromadzenia, weryfikacji i doboru
źródeł bibliograficznych, znajomością i umiejętnością praktycznego zastosowania na
wybranym przez siebie korpusie badawczym nowoczesnych metod i narzędzi
badawczych z danej dyscypliny lub dyscyplin, a także umiejętnością właściwego
uporządkowania swojej wypowiedzi (kompletność tez, podział treści, kolejność
rozdziałów itp.).
4) Część merytoryczna pracy licencjackiej powinna składać się z wprowadzenia
teoretycznego, opisu metod i procedur użytych w przeprowadzonych badaniach,
wyników i ich omówienia oraz wniosków.
2. Zasady dotyczące pracy magisterskiej
1) Praca magisterska świadczy o umiejętności samodzielnego prowadzenia badań
naukowych przez studenta.
2) Praca magisterska powinna mieć charakter badawczy: eksperymentalny,
programistyczny, obliczeniowy lub analityczny.
3) Część teoretyczna pracy powinna zawierać opis kontekstu teoretycznego
stanowiącego wyczerpujący zbiór przesłanek dla formułowanych tez lub hipotez,
obejmujący rzetelny przegląd współczesnej literatury tematu.
4) Część badawcza powinna opisywać metodę w sposób pozwalający na replikację
badania. Wyniki pomiarów i obserwacji powinny być poddane analizom za pomocą
zaawansowanych metod dostosowanych do specyfiki badanych zjawisk.
5) Część podsumowująca powinna przede wszystkim zawierać zapis wnioskowania
prowadzącego do weryfikacji sformułowanych wcześniej tez, hipotez lub wyników
modelu obliczeniowego. Zaleca się, by na podstawie uzyskanych wyników
podejmowane były próby formułowania nowych problemów badawczych w granicach
przyjętego modelu teoretycznego.
3. Ewentualne użycie narzędzi generatywnej Sztucznej Inteligencji (SI) musi być
odpowiednio opisane i zgodne z obowiązującymi wytycznymi Uniwersytetu Warszawskiego
dotyczącymi użycia narzędzi SI.
§ 4

Wymagania formalne wobec pracy dyplomowej
1. Zasady dotyczące pracy licencjackiej
1) Praca licencjacka może być przygotowana w języku polskim lub języku
angielskim, w objętości uzgodnionej z kierującym pracą.
2) Oprócz części merytorycznej praca licencjacka powinna zawierać stronę tytułową,
streszczenie (100-200 słów), spis treści, spis literatury cytowanej oraz ewentualne
załączniki.
3) Trzy pierwsze strony pracy licencjackiej (w tym strona tytułowa) powinny być
przygotowane zgodnie z wytycznymi opublikowanymi przez właściwy organ UW i
wzorem zawartym na stronie jednostki dydaktycznej organizującej kształcenie na
kierunku.
2. Zasady dotyczące pracy magisterskiej
1) Praca magisterska jest przygotowywana w języku angielskim, w objętości
uzgodnionej z opiekunem pracy.
2) Praca magisterska powinna zostać przygotowana zgodnie ze standardami
edytorskimi właściwymi dla danego obszaru kognitywistyki.
3) Oprócz części merytorycznej praca magisterska powinna zawierać stronę tytułową,
streszczenie (100-200 słów), spis treści, spis literatury cytowanej oraz ewentualne
załączniki.
4) Trzy pierwsze strony pracy magisterskiej (w tym strona tytułowa) powinny być
przygotowane zgodnie z wytycznymi opisanymi w Zarządzeniu Rektora UW z dnia
18 maja 2006 r. i wzorem zawartym na stronie jednostki dydaktycznej organizującej
kształcenie na kierunku.
§ 5
Zadania nauczyciela akademickiego kierującego pracą dyplomową
1. Nauczyciel akademicki w danym roku akademickim może kierować maksymalnie 9
pracami dyplomowymi (w tym co najwyżej 6 pracami magisterskimi). Rada Dydaktyczna w
uzasadnionych przypadkach może zwiększyć ten limit.
2. Rada Dydaktyczna rekomenduje kierownikom jednostek organizacyjnych sposób
określenia minimalnego nakładu pracy nauczyciela akademickiego związanego z
kierowaniem pracą dyplomową i określenia sposobu uwzględniania tego nakładu pracy w
rozliczeniu godzin regularnych i nieregularnych.
3. Osoba kierująca pracą dyplomową nadzoruje postępy powstawania pracy tak, by
umożliwić napisanie jej zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w §§ 3 i 4. W
szczególności osoba kierująca pracą dyplomową:
a) dba o poprawność merytoryczną, metodyczną i formalną pracy;

b) systematycznie spotyka się z osobą studiującą.
4. Osoba kierująca pracą ma obowiązek dwa razy przeczytać pracę i udzielić osobie
studiującej na temat danej wersji szczegółowych informacji zwrotnych.
5. W przypadku, kiedy pracą kieruje więcej niż jedna osoba, kierujący dzielą się zadaniami
wymienionymi w ust. 3 i 4.
§ 6
Kryteria oceny pracy dyplomowej
1. Każda praca dyplomowa oceniana jest osobno przez kierującego pracą i recenzenta
wyznaczonego przez KJD.
2. W wypadku, kiedy pracą kieruje więcej niż jedna osoba, promotor główny sporządza
recenzję i wystawia ocenę (w porozumieniu z promotorem pomocniczym).
3. Niezależną ocenę wystawia recenzent pracy, sporządzając swoją recenzję.
4. Recenzje sporządza się w języku, w którym prowadzone są studia lub w języku
angielskim.
5. Recenzje pracy powinny w sposób rzeczowy, kompletny i trafny uzasadniać wystawioną
ocenę.
6. Opiekun i recenzent pracy dokonują oceny, stosując skalę ocen określoną w § 34 ust. 2.
Regulaminu Studiów na UW.
1) Ocena dokonywana jest przez wypełnienie formularza recenzji pracy dyplomowej
w Archiwum Prac Dyplomowych.
2) Formularz recenzji, zawierający szczegółowe kryteria oceny, stanowi załącznik 1
do niniejszych Zasad.
§7
Termin udostępniania osobom studiującym recenzji prac dyplomowych
1. Recenzje prac dyplomowych wprowadzane są do systemu elektronicznego i udostępniane
osobie studiującej nie później niż 3 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu
dyplomowego.
2. Na uzasadniony wniosek osoby studiującej lub promotora  termin wymieniony w ust. 1
może zostać skrócony za zgodą KJD.
§ 8
Szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminu dyplomowego

1. Egzamin dyplomowy przeprowadza komisja powołana przez KJD, w skład której wchodzą
co najmniej trzy osoby: przewodniczący wskazany przez KJD, kierujący pracą dyplomową
oraz recenzent. Szczegółowe zasady określa § 49 Regulaminu Studiów na Uniwersytecie
Warszawskim.
2. W komisji egzaminacyjnej ma prawo zasiadać współkierujący pracą z prawem zadawania
pytań.
3. Celem egzaminu dyplomowego jest sprawdzenie umiejętności dyplomanta z zakresu
szeroko rozumianej problematyki związanej z obszarem lub obszarami, w których mieści się
jego praca dyplomowa, a w szczególności umiejętności interdyscyplinarnego ujęcia tej
problematyki z wykorzystaniem aparatu pojęciowego i metodologicznego różnych dyscyplin
wchodzących w skład kognitywistyki.
4. Egzamin dyplomowy przeprowadzany jest w formie ustnej. W uzasadnionych przypadkach
dopuszcza się przeprowadzenie egzaminu z wykorzystaniem komunikatorów
elektronicznych. Decyzję w tej sprawie podejmuje KJD.
5. Egzamin dyplomowy składa się z dwóch części: prezentacji pracy przez osobę studiującą
oraz części, w której udziela ona odpowiedzi na przygotowane przez komisję pytania.
6. Komisja przygotowuje trzy pytania egzaminacyjne sprawdzające realizację efektów
uczenia się przewidzianych dla danego programu studiów, przy czym jedno pytanie dotyczy
zagadnień poruszanych w pracy dyplomowej, pozostałe pytania dotyczą problemów z
obszarów, w których mieści się praca dyplomowa.
7. Ocena końcowa egzaminu dyplomowego ustalana jest jako średnia arytmetyczna ocen
odpowiedzi na wszystkie pytania oraz oceny z prezentacji.
8. Niezaliczony egzamin dyplomowy osoba studiująca jest zobowiązana powtórzyć w całości
w terminie wyznaczonym przez KJD.
9. Zadaniem przewodniczącego komisji jest sporządzenie protokołu, który podpisują
członkowie komisji egzaminacyjnej, oraz nadzór nad przebiegiem egzaminu oraz
kompletnością dokumentacji.
§ 9
Szczegółowe zasady monitorowania procesu dyplomowania
1. Rada Dydaktyczna powołuje na okres trwania swojej kadencji Komisję ds. monitorowania
procesu dyplomowania. Osoby studiujące i nauczyciele akademiccy mogą kierować pisemne
oceny i wnioski dotyczące systemu dyplomowania do Komisji.
2. Komisja ds. monitorowania procesu dyplomowania:
1) analizuje zgodność procedury, wyników i dokumentacji egzaminów dyplomowych
z przyjętymi przez Radę zasadami przeprowadzania tych egzaminów,

2) w przypadkach, w których zgłoszone zostały wątpliwości, albo gdy różnica w
ocenie między recenzentem a kierującym pracą wyniosła co najmniej dwa stopnie,
przeprowadza analizę recenzji i oceny pracy dyplomowej z uwzględnieniem
kryteriów materialnych (takich jak rzeczowość i trafność uzasadnienia oceny pracy
dyplomowej);
3. Komisja może wspierać się opiniami członków komisji dyplomowych i niezależnych
specjalistów.
4. W ciągu miesiąca od rozpoczęcia roku akademickiego Komisja ds. monitorowania procesu
dyplomowania przygotowuje ocenę funkcjonowania systemu dyplomowania wraz z
ewentualnymi wnioskami o wprowadzenie zmian i przedstawia ją Radzie Dydaktycznej.
Podstawą oceny są dane dotyczące egzaminów dyplomowych zewidencjonowane w systemie
informatycznym, opinie i wnioski kierowane do Komisji przez osoby studiujące i nauczycieli
akademickich oraz analizy recenzji i dokumentacji egzaminów.
§10
Procedury wdrażania działań naprawczych lub doskonalących proces dyplomowania
1. Analizy, o których mowa w § 9 ust. 2, dokonywane są corocznie w odniesieniu do
poprzedniego roku akademickiego.
2. Raport zawierający wyniki analiz oraz informację o planowanych działaniach
naprawczych lub doskonalących proces dyplomowania Rada Dydaktyczna przesyła do
Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia do końca semestru następującego po roku
akademickim będącym przedmiotem tych analiz.
Załącznik 1. Schemat recenzji w APD
Uwaga: każdy punkt odpowiada obowiązkowemu pytaniu otwartemu, chyba że w nawiasie
kwadratowym zapisano inaczej.
Praca licencjacka
1. Ocena merytoryczna pracy: właściwy dobór i weryfikacja źródeł bibliograficznych,
właściwe wykorzystanie odpowiednich metod i narzędzi badawczych
2. Ocena uporządkowania pracy: kompletność tez, podział treści, kolejność rozdziałów itp.
(praca powinna składać się z wprowadzenia teoretycznego, opisu metod i procedur użytych w
przeprowadzonych badaniach, wyników i ich omówienia oraz wniosków)
3. Ocena formalnej strony pracy: sformułowanie tytułu, spis treści, bibliografia, język, tabele,
wykresy, przypisy, odsyłacze
4. Czy praca świadczy o przygotowaniu studenta do prowadzenia badań naukowych?
(UWAGA: tylko odpowiedź pozytywna umożliwia pozytywną ocenę pracy) [tak/nie]
5. Czy praca ma charakter interdyscyplinarny i odwołuje się do różnych obszarów
kognitywistyki (w zakresie stawianych tez, zastosowanych metod, cytowanej literatury itp.)?

6. Możliwy sposób wykorzystania pracy (np. publikacja, wystąpienie konferencyjne, materiał
źródłowy) [pole nieobowiązkowe]
7. Podsumowanie i ocena pracy [pole nieobowiązkowe]
8. Ocena pracy [wybór na skali]
Praca magisterska
1. Ocena części teoretycznej pracy: rzetelny i wyczerpujący przegląd literatury tematu,
interdyscyplinarność, właściwe umocowanie tez lub hipotez pracy
2. Ocena części badawczej pracy: właściwy dobór metody i właściwa konstrukcja badania,
nowatorstwo, opis metody pozwalający na replikację badania, właściwy dobór i
wykorzystanie zaawansowanych metod analitycznych
3. Ocena części podsumowującej: spójność i kompletność wnioskowania i weryfikacji tez,
hipotez lub wyników modelu obliczeniowego, sformułowanie nowych problemów
badawczych
4. Ocena formalnej strony pracy: sformułowanie tytułu, spis treści, układ i podział pracy,
bibliografia, język, tabele, wykresy, przypisy, odsyłacze
5. Czy praca świadczy o umiejętności samodzielnego prowadzenia badań naukowych przez
studenta? (UWAGA: tylko odpowiedź pozytywna umożliwia pozytywną ocenę pracy)
[tak/nie]
6. Czy praca ma charakter interdyscyplinarny i odwołuje się do różnych obszarów
kognitywistyki (w zakresie stawianych tez, zastosowanych metod, cytowanej literatury itp.)?
7. Możliwy sposób wykorzystania pracy (np. publikacja, wystąpienie konferencyjne, materiał
źródłowy) [pole nieobowiązkowe]
8. Podsumowanie i ocena pracy [pole nieobowiązkowe]
9. Ocena pracy [wybór na skali]

***

Zespół ds. monitorowania dyplomowania
Joanna Komorowska-Mach <j.komorowska-mach@uw.edu.pl> (Wydział Filozofii)
Joanna Rączaszek-Leonardi <raczasze@psych.uw.edu.pl> (Wydział Psychologii)
Weronika Bagniewska <w.bagniewska@student.uw.edu.pl> (przedstawicielka
studentów)